Voor diegene die graag een houten scheepsmodel bouwen, en onder het motto : Een foto zegt meer dan 1000 woorden.
zal ik hier even een serie opzetten , met foto's , met uitleg, welliswaar sumier, hoe je dat het beste doet en waar je op moet letten.

Bouwbeschrijving van het maken van een houten romp.

Het is en blijft hier even een summiere handleiding. Voor meer uitleg zou ik U verwijzen naar een degelijk handboek.
De fotos zijn genomen uit .
" Building Plank on frame ship models" van "Ron McCarty" © Conway Maritime Press.
Het is hier wel over een schip, scratch build met verschillende frames = spanten. Maar de werkwijze is juist hetzelfde indien je een houten kit zou hebben. Daar heb je minder spanten. Wat natuurlijk een klein nadeel is voor het leggen van de huidplanken.

Voor we beginnen aan de romp, moet je eerst je nagels zelf maken. !!!
Wil je het betere werk dan gebruik je daarvoor bamboe. Vind of heb je geen bamboe dan kan je ook beuken tandenstokers gebruiken.
Laat de goedkope soort tandenstokers die niet van beuk of bamboe zijn liggen. die breken te gemakkelijk..
We maken die houten nagels = drevel op ongeveer 1;5 mm. diameter dik. en ongeveer 2 cm. lang.


Op de bovenste foto zie je samenstelling van de kiel met de boeg en het hek.
Op de onderste foto zie je dus dat de eerste werkzaamheid het lijmen van de kiel zou moeten zijn. We gebruiken GEEN nagels maar boren wel gaatjes van ong. 1,5 mm. door de te lijmen stukken en ongeveer 5mm. diep in het onderste deel ( De echte kielbalk.) .en tijdens het lijmen vullen we die gaatjes op met stukjes bamboe die op hun beurt even door de lijm zijn gehaald.
De overtollige lijm, we gebruiken hier PVA voor ruimen we direct op met een vochtig doekje.

Terwijl onze kielbalk en het hek met de roerkoning en de boeg een dagje aan het drogen is gaan we verder met het maken van de zo nodige bouwplank.

Neem voor de onderkant het best betonplex. Dat is een wetervaste multiplex dat men in de bouw gebruikt voor het maken van bekistingen.
Duid op die grondplaat met een krasnaald een lijn in het midden? dat is uw langs referentie .
Haaks daarop kras je weer lijnen overeenstemmende met de plaatsen waar je spanten moeten komen.
Aan het voor en achtereinde maken we met hoten blokjes twee steunen, waar later de kielbalk in kan rusten en niet meer kan bewegen.
Hetzelfde doen we langs de dwarslijn.
Vergeet niet je lijnen van je spanten te nummeren. zoals op je tekening is weergegeven.

Alles klaar ??? Nu heb je een stevige basis om het schip op te bouwen.

Nu gaan we de spanten oprichten.
Het eerste wat we doen is een recht houten latje nagelen dat van voorsteven tot achtersteven loopt. Op dat latje trek je een langse streep. Die langse streep moet overeenkomen met de langse streep op je bouwplank er er absoluut juist boven liggen.
DE midscheepse langse aslijn .
We gaan met een passer en een winkelhaak zorgen dat de spanten juist in de kielbalk worden gelijmd.
de spant moet haaks staan ten opzichte van van de grondplaat en ook haaks ten opzichte van. de kielbalk. de bovenzijde moet evenredig zijn met de aslijn.

De eerste spant die je moet oprichten is altijd de grootspant.


Daarna gaan we telkens een ander spant rechtzetten en wel vanaf de grootspant naar de boeg en vanaf de grootspant naar het hek.
Ook weer telkens één (1) aan de voorkant en één (1) aan de achterkant.
Laat de lijm van ieder spant voldoende drogen.
Je kan dus /dag max. twee spanten opzetten.
gebruik desnoods kleine houten latjes en nagels om het geheel op zijn plaats te houden.

Hier zijn we nu al ineens een hele stap verder.
alle spanten zijn in de kielbalk gelijmd.

nu even twee opties.
1) Is je kit ( zoals de meeste met volle spanten en daarop een dek) dan moet je dit hoofdstuk even overslaan.
2) Heb je wel open spanten dan is het noodzaak van nu de langs versteviging van je romp te maken met minstens twee langsliggers langs de kielbalk. laat tussen kielbalk en de liggers wat open ruimte een 5 mm. is het minimum.
zijn die twee stoken gelijmd, gedroogd dan komt het moeilijste deel. ga nauwkeurig op je bouwplanna waar de maststeunen moeten komen. Dat zijn blikjes hout met gewoon een gat erin. Onthou of schrijf op met welke boor je die gaten gemaakt hebt. Waarom: Je gaat later de onderkant van je masten moeten afschuinen. er een taps verloop aan maken. Dan moet je weten hoe dik je mast moet zijn. Hij moet zuiver passend in die gaten gaan.
Verder brengen we nog twee langshouten aan, die gaan dienen voor de steun van het bovendek.
De dwarsknieën die je op de foto ziet laat je maar even buiten beschouwing.

ben je zover dan zou je model er zowat moeten uitzien als op de foto.

Nu de buitenkant.
Persoonlijk verander ik de bouwplank op dit moment.
nu maak ik dat ze geschikt is om de omgekeerde romp te ontvangen van je model.
aan ieder spantlijn die je gemaakt heb, boor ik nu twee gaatjes op daar later koordjes te kunnen doorsteken. Die koordjes gaan dienen als lijmknecht voor het lijmen van de huidplanken.
Het eerste wat je nu aan de romp moet doen is het afschuinen van je spanten. Zorg dat je daarvoor een plooibaar maatlatje in hout hebt. Het beste is 3 x5 mm. in goed gedroogd beukenhout en vooral zorgen dat het RECHT is. niet getrokken. Dit maatlatje leg je langs de romp en laat het over de gehele romp glijden. van kielbalk naar het dek toe. Dan zie je heel goed waar je de spanten moet gaan afschuinen.
Zowel aan de kiel; de voorsteven als de achtersteven heb je weer twee opties.
1) we lijmen er hulp blokjes in die later gaan moeten dienen om de huidplanken erop te lijmen.
2) in de kielbalk, de voorsteven en het heb hebben we een gleuf gemaakt in die gleuf zal uw huidplanken komen.

Zijn de spanten goed afgeschuind; is er aan de steven en het hek een steun voor de huidplanken. ??
Ja !! dan gaan we verder.

Het eerste dat je nu aan de buitenkant gaat doen, is het leggen van het berghout. Die huidplanken zijn over het algemeen 1/3 dikker dan de normale huidplanken. Waar licht dat berghout. Heb je een schip met meerdere dekken dan is het berghout ter hoogte van uw hoofd-kanondek.
anders ligt het ter hoogte van uw dek. (zie uw bouwtekening). de berghouten worden gelijmd

Let op !!!! De twee of één berghout liggen altijd lager dan uw deklijn. Op het juist te zeggen . De bovenkant van het bovenste berghout moet gelijk vallen met de onderkant van uw dekplanken. L.ijm je berghouten en klem ze op de romp met de hulp van die touwtjes en spieên. Laat het geheel een nachtje en een dagje drogen. Boor nu je gaatjes van 1 mm. in zowel het berghout als in de spant. Niet meer dan 5-6mm in de spant is voldoende/ lijm nu je bamboe nagels erin en laat ze gerust uitsteken. vergeet niet de overtollige lijm te verwijderen.
eenmaal alles terug droog kan je de volgende dag de bamboe stokjes afschijden en je berghout even opschuren, zodat alles nu mooi gelijk komt.


Je bemerkt ook dat er op de foto nog twee andere langse latjes vastgemaakt zijn.
Die zijn er enkel om de torstie van de romp op te vangen en ze zijn ook niet op alle spanten, hier op de foto, bevestigd.

Tja nu komt het moeilijkste deel , voor mij toch , dat is het uitleggen het schrijven.

nu moeten we de omtrek van de spanten gaan opmeten, vooral die van de grootspant, van kiel tot aan het berghout.
zowel aan Stuurboord als aan Bakboord. als je in de vorige stappen juist hebt gewerkt zouden die twee deel omtrekken op de mm; gelijk moeten zijn.
Die omtrek of dat deel van de omtrek gaan we moeten verdelen in gelijke delen.
Hoe breed zijn je huidlatjes uit je kit. Laat ons zeggen 6mm. De omtrek van onze grootspant, was bv. 85 mm.
dan delen we die 85 door 6. Dit geeft ons 14,16. Aaai, geen geheel getal.
laat ons dus 85 delen door 15 . dat geeft 5,66 ..... dat wil dus zeggen, dat we 15 huidplanken aan ieder kant gaan gebruiken.



hier zie je hoe ik de omtrek van een spant meet, --> met een stukje papier.

Dat wil ook zeggen dat je van de originele breedte van je plank iets gaan moeten afschaven om op een breedte van 5,66 mm. uit te komen.
Hetzelfde doen we ook op ieder spant. de gemeten omtrek deel je dan door een geheel getal. in ons voorbeeld door 15 en zo bekom je de maat, de breedte van je huidplank op ieder spant.
Schrijf die deelmaten op. voor ieder spant.
Nu kan je op iedere spant, mits een maatlatje of een verdeelpasser de afstand = de breedte van elke huidplank gaan aftekenen.

Als de afstand tussen de spanten kent; kan je al een deel van je huidplanken gaan voorbereiden en ze al bijna op maat gaan afschaven.

Met een beetje geluk ben je dus nu al een weekje of twee bezig en eindelijk gaan we de eerste huidplank gaan lijmen.

Bij het leggen van de huidplanken, beginnen we steeds met de zandstrook. Dit is de huidplank die tegen de kiel ligt. Over het algemeen is die juist iets breder dan de andere planken. Ze moet ook in de sponning aan de kiel passen

Hier tekening van kiel spant en huidplank.

Deze zandstrook leggen we zowel een stuurboord als aan bakboord. Steeds werken aan beide zijden van het schip of boot.!!!! dit voor het kromtrekken. Zijn ze gelijmd, opgespannen ? Dan een nachtje laten drogen. Vergeet niet de volgende avond je bamboe nagels erin te doen.


hier zie je de klem-lijm methode. een koordje over de romp, dat goed aangespannen wordt en tussen de huidplank een spie.

Na de zandstrook kan je kiezen. ofwel ga je verder vanhier naar het dek toe, of je werkt, zoals op de foto naar het midden.
Ik ga er niet over discuteren? de ene verkiest het ene systeem, de andere het andere. We zijn mensen tenslotte en ieder heeft zo zijn manier.

en hier zijn we weer al enkele avondjes verder.

Na dat al de huidplanken gelijmd zijn, dan is het tijd voor het schuren.
Dit doen we niet met een schuurpapier en de losse voingers; maar we kleven het schuurpapier op een schuurblokje. Niet van die schuurblokjes gebruiken waarmee je het papier steeds kan verwisselen.

Meer daarover kan je vinden op mijn web-site bij schuurblok

Na een maandje zou je ongeveer zover moeten staan.

en

en

Nu kan je gaan denken aan het verder uitbouwen, inbouwen van de andere stukken, zoals maststeunen, knechten, dekhuizen en wat weet ik nog meer
als laatste komt het tuigage met masten, en het vaste en lopende want.

Dit was het folks , zoals beloofd in een nutshell.

Helemaal super!!!!

en wat gebruik je nu als vuller voor de romp (kieren tussen de plankjes)?

Als je het goed hebt gedaan zoals de omschrijving dan heb je geen kieren meer en kun je door middel van water de plankjes wat laten uitzetten totdat alles gedicht is?

Dat boek waar je dat uitgehaald heb is zeker de moeite waard om aan te schaffen!!!!

geen vulling. je moet met schuren, schaven, passen , nog eens schuren, schaven, zorgen dat je plankjes goed aansluiten. Dat is feitelijk de kunst.

Zeker niet met water gaan natmaken. Die PVA lijm is wateroplosbaar., tenzij je natuurlijk opnieuw wil beginnen.
Als je plankjes nat zijn, gaan ze inderdaad uitzetten en nadat je schip af is, en de eerste zonnestralen verwarmen terug je woning dan ....
Overal kieren en gebarsten vernis of verf.