Gezien het historische karakter van deze groepsbouw leek het mij wel aardig om wat achtergrondinformatie over
dit toestel met jullie te delen als inleiding op het komende brouwproject.
Ik heb getracht de informatie uit diverse bronnen tot een klein leesbaar opstelletje te smeden.
Korte
samenvatting van de geschiedenis van de Fokker T.IX (of T.9):
Na de succesvolle periode met o.a. de F.VII ondervond het bedrijf begin jaren dertig last van de economische crisis en de
toenemende concurrentie van buitenlandse fabrikanten die met steeds meer volledig metalen vliegtuigen op de markt kwamen.
Fokker had lang vastgehouden aan de gemengde bouwwijze maar men kwam toch tot inzicht dat dit achterhaald was.
Een slimme zet was het verkrijgen van de licentierechten voor de bouw van de Douglas DC-3 en het agentschap voor Europa.
Hiermee verkreeg men know-how en nieuwe kansen in de markt.
De markt voor militaire toestellen was in de jaren dertig ook niet geweldig.
Eigenlijk werden er alleen maar vliegtuigen afgenomen door de Nederlandse strijdkrachten.
Toen de oorlogsdreiging toenam, kwamen de toestellen van Fokker weer meer in de belangstelling.
Fokker had ook plannen voor een bommenwerper op basis van de DC-3, compleet met geschutskoepels.
In de jaren vlak voor de oorlog liet de firma Fokker zich nog van haar beste kant zien met een paar innovatieve ontwerpen.
De G.1 had natuurlijk een enorme indruk achtergelaten op de Parijse Luchtvaartsalon maar was door de
eerdergenoemde gemengde bouwwijze niet echt
state of the art.
Met het Fokker D.XXIII-jachtvliegtuig, volledig metaalbouw en voorzien van een trek-en duwschroef rolde er
in 1939 wel weer iets heel aparts de fabriek uit.
Voor gebruik in Nederlands-Indië was de ML-KNIL op zoek naar een opvolger voor de Glenn Martinbommenwerpers.
In de eerste helft van de jaren dertig gold het volledig metalen Martinontwerp als modern maar een paar
jaar later waren de inzichten over de inzet van dergelijke toestellen en de heersende oorlogsdreiging de belangrijkste
redenen om eens verder te gaan kijken.
Er zou behoefte zijn aan 55 T.IX-bomvliegtuigen voor het ML-KNIL.
In de magere markt van die jaren was dit voor Fokker een mooie kans want er vlogen nogal wat Martins in Indië.
Bron: Vliegwereld
Met opgedane kennis van de Douglasproducten werd voor het eerst een compleet eigen volledig metalen vliegtuig ontwikkeld.
Het ontwerp was afkomstig van Ir.Beeling en het was tot dan toe het grootste en zwaarste toestel ooit door Fokker gebouwd.
Bron: internet
Het prototype T.IX (constructienummer 5615) maakte op 10 september 1939 zijn eerste vlucht met Leegstra.
Het spreekwoordelijke “If it looks right, it flies right” ging ook op voor de T.IX. Het vloog goed en was vrij stil,
een gevolg van de toegepaste motoren en propellers.
Bron: Fokker, bouwer aan de wereldluchtvaart
Nu was de relatie tussen Fokker en het ML-KNIL niet zo heel hecht en al vaak op de proef gesteld.
Voor Indië kocht men uiteindelijk vaak vliegtuigen uit het buitenland en bleef Fokker met duur ontwikkelde prototypes zitten.
Zo verging het ook met de T.IX. Gebouwd volgens de specificaties van het KNIL maar uiteindelijk nooit geleverd.
Heel kort heeft het toestel met een ML-KNIL registratie TIX 701 gevlogen.
Bron: 40 Jaar luchtvaart in Indië
Omdat de KLM weer bij concurrent Douglas had gewinkeld (DC-4/ DC-5) had Fokker het in oktober 1939 voor
elkaar gekregen om vier metalen verkeersvliegtuigen van het op de T.IX gestoelde ontwerp 193 te mogen leveren.
Ook hier gooide de oorlog roet in het eten en is deze F.24 nooit gebouwd.
De LVA (LuchtvaartAfdeeling, later ML- Militaire Luchtvaart) zag wel wat in het ontwerp van de T.IX als mogelijke opvolger van de T.V en
men is daarop verder gegaan met de proefvluchten.
Bron: Vliegwereld
Het prototype voerde de pseudo-militaire registratie “970”.
De rozetten werden later vervangen door oranje driehoeken.
Helaas ging het toestel op 8 maart 1940 na ruim dertig vlieguren op z’n klep door een storing aan het landinggestel.
Bron: Militaire luchtvaart in Nederlandsch-Indië in Beeld deel1
Er zijn daarna geen vluchten meer mee uitgevoerd.
Het toestel is voor de Duitse inval niet meer gerepareerd en overleefde opgeslagen in een hangaar ternauwernood
het bombardement op Schiphol. Op de foto zie je 'm achterin hangen.
Bron: Salto Mortale, Fokker in bedrijf 1911-1996
De Duitsers hadden alleen maar belangstelling voor de Bristol Herculesmotoren vanwege de toegepaste schuiventechniek.
De laatste onderdelen van de T.IX zijn in de jaren zestig gesloopt, helaas!
Fokker heeft met de bouw van de T.IX bruikbare kennis opgedaan die na de oorlog weer van pas kwam bij de
ontwikkeling van de succesvolle F-27.
Techniek:
Lengte: 16.5 m
Hoogte: 5.1 m
Spanwijdte: 24.7 m
Bron: Van Brik tot Starfighter
Motoren: 2x Bristol Hercules II 1375 pk
Vliegbereik: 2700 km
Snelheid: 400 km/h
Plafond: 8000 m
Bemanning: 5
Bewapening: 1 x 20 mm Solothurnkanon in de neus en
2 mitrailleurs in rug- en buikkoepel
Bommenlast: 2000 kg
Bouwjaar: 1938
Aantal gebouwd: 1
Bron: Vliegwereld
Het is toch weer een heel verhaal geworden maar dat vinden jullie vast geen probleem hoop ik.
Uiteraard zijn opmerkingen en aanvullingen van harte welkom
.
Groeten,
Paul