KV met 'Grote Toren' (KV-2)Tijdens de Winteroorlog (1939-1940) hadden de Sovjets grote moeite met de Finse Manheimerlinie. Goed geplaatste en gecamoufleerde bunkers, bemand door fanatieke Finnen brachten het Rode Leger voortdurend tot stilstand. Het Sovjet opperbevel in Karelië kwam tot de conclusie dat een goed gepantserd aanvalskanon nodig was dat deze bunkers op korte afstand kon naderen en ze met direct vuur kon uitschakelen. Als wapen werd gekozen voor de betrouwbare 152mm houwitser. Als onderstel werd de gloednieuwe, zwaar gepantserde en terreinvaardige KV tank aangewezen. De toren van de KV bleek echter veel te klein voor de houwitser. En aanpassingen aan de toren wilden ook niet lukken omdat de torenring te klein was. Als snelle en gemakkelijke oplossing werd er toen maar voor gekozen de houwitser ruim boven de torenring in een extra hoge toren te plaatsen.
KV met grote toren, vroege versie met schuine frontplaat
Dat experiment resulteerde in bovenstaande moloch, die door de Russen 'KV met grote toren' genoemd werd. Voor zijn tijd een reusachtige tank, met een torenpantser van een formidabele 110mm aan de voorzijde en 75mm aan de zij- en achterkant. (Ter vergelijking: de Panzer IV, de zwaarste Duitse tank van dat moment had een frontpantser van maar 30mm!) Proefnemingen op bunkers van de Manheimerlinie toonden aan dat dit monster goed in staat was zijn taak uit te voeren. Daarom werd direct een serie van 20 besteld, die in augustus 1940 werden afgeleverd.
KV met grote toren, later model met rechte frontplaat.
Al eerder die zomer was besloten de KV met grote toren naast de gewone KV in massaproductie te nemen. Daarvoor werden echter eerst een paar verbeteringen aangebracht, die vooral zichtbaar zijn aan het model van de toren. Dat werd vereenvoudigd om massaproductie gemakkelijker te maken. En hoewel deze toren korter is dan het eerdere model, biedt hij meer ruimte aan de bemanning, onder andere door de rechte frontplaat. De Duitsers, die naast de originele KV tank ook twee varianten met deze grote toren en 152mm houwitser tegenkwamen noemden deze tanks daarom KW-1, KW-2A en KW-2B. KW is daarna in het westen verengelst tot KV, totdat er in jaren '60 en '70 enige toegang tot Sovjetbronnen kwam, waaruit bleek dat de Sovjets deze tank zelf 'KV met grote toren' noemden. KV-2 is dus in feite de Duitse benaming voor deze tank. maar is in het westen zo ingeburgerd dat ik deze zelf ook zal gebruiken.
De indrukwekkende KV-2 kon door zijn formidabele bepantsering de vijand tot zeer dicht naderen. En met zijn 152mm houwitser kon hij flinke klappen uitdelen. Maar voor de rest was het een lompe onhandelbare bak. Door de loodzware toren was zijn snelheid fors teruggelopen en was de transmissie overbelast, wat leidde tot veel uitval door mechanische mankementen. De koepel kon alleen maar draaien als de tank zo goed als waterpas stond, anders liep hij vast. En het 152mm geschut met bijbehorende richtmiddelen was niet geschikt voor het snelle gevecht van tank tegen tank. In feite was de KV-2 ook helemaal geen tank, maar een aanvalskanon.
Hoewel er wat legendarische verhalen zijn over KV-2's die in hun eentje urenlang een hele Duitse divisie ophielden, was het in feite een onding. De productie werd dan ook in het najaar van 1941 stopgezet, toen de Sovjetindustrie naar het oosten werd verplaatst, en daar niet meer opgestart. Er zijn er in totaal iets meer dan 200 van gebouwd.
Van Russische zijde zijn er niet zoveel bekende foto's van de KV-2. Maar des te meer van de Duitsers. Dat komt ongetwijfeld omdat de Duitse militairen nog nooit zo'n reusachtige tank hadden gezien. Dat was een foto waard. Er zijn er dan ook talloze gemaakt van gestrande KV-2's die door Duitse militairen uit nieuwsgierigheid worden beklommen en bekeken. Door deze foto's laat ik mij inspireren bij het bouwen van mijn modelletje.