Ruim tien jaar na de start van dit model heb ik de draad weer opgepakt. Het model is destijds terug de doos in gegaan omdat ik even geen gevoel meer had bij die oude toestellen uit een tijd waar ik me niks bij kon voorstellen. Daarbij is het geen makkelijke kit om te bouwen en toen was de motivatie snel weg. Gelukkig gooi ik niet snel iets weg en lag het model dus nog altijd keurig te wachten op een nieuwe stoot motivatie.
Die motivatie werd ingebracht door de prachtige NPO-serie 'Vliegende Hollanders'. In deze serie, die zich afspeelt tussen 1919 en 1939, wordt het leven van Anthony Fokker en Albert Plesman gevolgd. Ontzettend mooi gemaakt, goed geacteerd en geschreven en de CGI is verbluffend mooi. Natuurlijk zijn er wat kanttekeningen; het verhaal is hier en daar wat gedramatiseerd en aangedikt. Nu vind ik dat zelf niet zo'n probleem, want het blijft een televisieserie en geen documentaire, maar de fatale crash van de Koolhoven 'Dikke Dirk' was wat mij betreft niet nodig. Dit toestel was ook in het echt een draak om te vliegen, maar de constructeurskunsten van Frits Koolhoven worden hier wel erg negatief neergezet. Ach. Ik raad alsnog iedereen aan deze serie te kijken.
In het Nederlands Transportmuseum in Nieuw-Vennep staan een aantal decorstukken uit de serie opgesteld. Er is een replica gemaakt van een Fokker F.7 dat op het scherm is aangevuld met CGI. De replica is gebouwd om model te kunnen staan voor de eerste F.7's, de F.7a en F.7b. Voor zover ik kan zien, is het toestel op het scherm steeds keurig accuraat gemaakt met behulp van CGI.
De replica an sich... is in werkelijkheid nogal treurig zonder het 'digitale laagje'.
In de hoop wat meer inzicht te vinden in het stangensysteem tussen motoren, vleugel, wielen en romp ben ik naar dit museum gegaan om het toestel te bekijken. Gaaf om te zien, maar absoluut geen informatiebron voor de modelbouwer.
In de eerste updates van dit verslag is te zien dat ik een cabine in de romp heb gebouwd. Ik heb het deurtje destijds uitgesneden, maar heb dit niet erg netjes gedaan waardoor het niet lukte om de deuromlijsting weer strak te krijgen. Daarbij zit de vloer te hoog in de romp, waardoor het open deurtje een flinke 'instap' zou laten zien die echt niet realistisch was. Daarom heb ik het deurtje alsnog dichtgelijmd.
Het cockpitraam van de F.7 is een interessant verhaal. Tot diep in de jaren '20 was het gebruikelijk dat de piloten van verkeersvliegtuigen op de tocht zaten. De passagierscabines van die tijd waren allang gesloten en voorzien van verwarming, toilet en soms zelfs een keukentje, maar de passagiers hadden nog altijd de mogelijkheid om een raampje open te zetten voor frisse lucht. Aangezien dit soort toestellen nooit harder vloog dan 200 km/h was dit niet zo vreemd. De piloten hadden een raam om zich te beschermen tegen de frontale windsnelheid, maar de zijramen waren open zonder mogelijkheid deze dicht te schuiven. Men had het idee dat piloten gedesoriënteerd zouden raken als ze teveel afgeschermd zouden worden van de buitenlucht.
Op latere F.7's is te zien dat er alsnog een paneel in de zij-openingen is gezet met daarin schuiframen. Het toestel dat ik bouw (PH-AFS 'Specht') had dit ook.
Het transparante onderdeel uit de kit was niet goed passend te krijgen in de opening. Daarom heb ik van stukjes plastic een raamomlijsting gemaakt. Deze zal na het spuiten voorzien worden van transparante paneeltjes.
De vleugel van vooroorlogse Fokkers werden gebouwd van hout. De beplating bestond uit triplex dat op het houten frame werd gelijmd. Deze constructiemethode was uniek, stevig en relatief goedkoop.
Om een houteffect weer te geven heb ik eerst de vleugel in een okerkleur gespoten.
Toen dit droog was heb ik enkele vlakken afgeplakt en iets lichter of juist donkerder gemaakt.
Als volgende stap heb ik geprobeerd een houtnerfeffect te maken met olieverf. Dit is me niet echt gelukt, maar ik ben toch tevreden met het resultaat. Op deze schaal is het al gauw te grof en ik denk dat dit voldoende suggestie van hout geeft. De vleugel is afgelakt met Alclad Aqua Gloss nadat de olieverf een halve week had gedroogd. Ik vond het even spannend of de vleugel niet te 'vettig' zou zijn voor de Alclad, maar het is er keurig op gegaan.
De rolroeren ontbreken even; ik vond de aansluiting op de vleugels veel te slordig. Ik wil ze voorzien van bevestigingslipjes zodat ik ze er later een stuk gerichter op de vleugel kan teruglijmen.
De voorrand van de vleugel wordt aluminiumkleurig.
Oh ja, de romp is ineens blauw! Op zich ligt de blauwe verf er heel mooi op, maar na wat overleg met RobH tot de conclusie gekomen dat de kleur toch te licht is. Voor de vroegere KLM-toestellen was het oké geweest, maar na pakweg 1930 (?) is de hele livery een stuk donkerder gemaakt. Ik heb het inmiddels overgespoten in een wat donkerder kleur.
Dan hebben we nog de motoren. Deze zijn als het ware tegen het toestel 'aangeplakt'. De F.7a is ontworpen als eenmotorig toestel, en is later voorzien van twee extra motoren. Zie ook het bouwverslag 'de eerste driemotorige Fokker' van RobH. De F.7b is al vanaf de tekentafel een trimotor, maar ook daar lijken de motoren er nogal geïmproviseerd bij te hangen. Valóm laat de bouwer redelijk aan z'n lot over wat dat betreft. De bijgeleverde stijlen zijn denk ik te kort, en hebben ook weinig houvast en bevestigingspennetjes.
Ik heb besloten om alle spijlen straks zelf te gaan maken van ronde Evergreen staf. In werkelijkheid zal het een gestroomlijnd profieltje zijn geweest, maar dat laat ik omwille van de stevigheid maar even wat het is.
In eerste instantie heb ik de wielpoten en de horizontale verbindingsstukken al aan de motorgondels vastgezet. Ook heb ik de verbindingspunten voor de ophangbeugels uitgeboord waarmee ik het mezelf later in de bouw een stuk gemakkelijker maak.
Op de motorgondels en de neus is een effect van geslagen/geborsteld aluminium te zien. Op de motorgondels heb ik wat geëxperimenteerd hiermee. Eerst heb ik geprobeerd de textuur voor het aanbrengen van de alu-kleur aan te brengen.
Ik vind het resultaat niet erg overtuigend. De verf ligt er inmiddels dan ook weer af.
Ook had ik inmiddels besloten de wielpoten toch maar los te houden tijdens het verfwerk. Voor de spatbordjes heb ik kleine beugeltjes gemaakt die vast niet realistisch zijn, maar wel voor de noodzakelijke stevigheid zorgt.
Alles staat weer opnieuw in de verf. Zwarte onderlaag en daaroverheen Inspire Chrome. Op de gondel linksonder heb ik al een nieuwe poging gedaan voor het borstel-effect. Dit keer met een kwastje met aluminium enamelverf. Ik vind het al beter, maar ben nog steeds niet tevreden. Mijn fijne motoriek trekt bij dit soort klusjes vaak de grens..
Deze decalset is ontworpen en uitgebracht door RobH. Het gaat om de velletjes rechts en onder. Het vel linksboven is van Valóm. De registratieletters heb ik voor dit model niet nodig, maar de gouden bies zeker wel!
Dan ter afsluiting voor nu een vraagje:
op het museumtoestel van het Aviodrome zijn onbedekte wielen te zien waardoor de spaken zichtbaar zijn. Ik heb erg mooie PE-deeltjes liggen waarmee ik dit soort 'blote' wielen kan maken. Ik denk dat het erg veel bijdraagt aan het aanzien van het model, maar twijfel of het realistisch is. Op geen enkele foto van een KLM-kist die ik heb zijn de wielen onbedekt. Neem ik de artistieke vrijheid, of gaan er dan echt tenen krom staan?
groetjes Jelle