Enige tijd geleden heb ik de belangstelling gepeild voor een kit van de Q.E.D., het jacht van Anthony Fokker, gebouwd in 1938. Hoewel de belangstelling niet overweldigend was (eigenlijk zijn tenminste 30 maar liefst 50 bestellingen nodig) is door de garantstelling van een aantal Fokker enthousiasten het project financieel haalbaar. De masters worden gemaakt door Maarten Schönfeld (romp en opbouw) en ondergetekende (detaillering en de rest), als schaal is 1:144 gekozen. Dat levert een redelijke kostprijs op en toch nog voldoende detail.
Eerst wat details over de Q.E.D. (Quod Era Demonstrandum, wat bewezen moest worden). Het jacht is in de USA ontworpen door Fokker in samenwerking met de scheepsontwerper William Atkin en gebouwd door de Consolidated Shipbuilding Corporation, Morris Heights, New York City. Op 20 juni 1938 is het te water gelaten. Het schip was 33,53 meter lang, had een waterverplaatsing van 66 ton, een kruissnelheid van 16 tot 17 knopen en een topsnelheid van 29 knopen. Dat laatste werd bereikt door het bijschakelen van twee 600 pk Capitol Wright Typhoons (in een later stadium luchtgekoelde Wright Cyclones vliegtuigmotoren) naast de “standaard” twaalf cilinder 800 pk Vimalart V-2500-1 motor.
Het schip was hoofdzakelijk uit hout geconstrueerd, waarbij veel in de vliegtuigbouw gehanteerde technieken werden gebruikt. In de ontwerpfase kon zo bijna 7 ton constructie gewicht bespaard worden, wat ten goede kwam aan het laadvermogen en de snelheid. De romp was onderverdeeld in negen waterdichte compartimenten. Veel aandacht werd besteed aan geluids- en trillingsisolatie. Voor de stroomvoorziening en ventilatie was een aparte Ford V-8 motor geïnstalleerd, een tweede V-8 was aanwezig als reserve, maar kon ook verplaatst worden voor ander gebruik.
De vormgeving van het jacht was ronduit futuristisch. Zowel voor en achterdek waren gedeeltelijk overdekt en een deel van het dak kon geopend worden om met behulp van een laadboom motorboten, kano en andere drijvende voorwerpen overboord te takelen.





Op de tekeningen heb ik slaapaccommodatie voor acht passagiers en vijf bemanningsleden geteld. Verder een salon en een royale eetkamer, en natuurlijk keuken en voorraadkamers. De stuurhut was voorzien van moderne instrumentatie en er was ook radio aan boord, met de bijbehorende radio operator.



Op 7 oktober 1939 kwam de Q.E.D. aan een tragisch eind. Fokker had het jacht uitgeleend aan zijn net getrouwde vrienden mr. en mrs. Richard Vance en ’s nachts brak brand uit, vermoedelijk als gevold van een slecht gedoofd vuur in de open haard (ja, die was er ook). Het jacht brandde volledig uit en zonk in de Hudson River. Een van de bemanningsleden verdronk, de andere opvarenden kwamen er ongeschonden vanaf.
Er zijn twee lezenswaardige referenties. Een artikel van Hisco Baas inSVZ Maritime jaargang 136 van september 2015 en een artikel in Motor Boating van september 1938.
Maar nu de bouw. Maarten is in april begonnen met de romp. Opbouw zoals gewoonlijk: verschillende doorsneden in dwars en langs richting in 1 mm styreen, waarna de ruimte er tussenin opgevuld worden met balsa.



Ik ben begonnen met wat kleine dingetjes: de mast en de kraan.



Daarna ben ik deze week begonnen met de motorboot. Zelfde methode als de romp, maar met dien verstande dat die niet gesloten zal zijn, maar dat er zitplaatsen in aangebracht moeten worden.





Bovendien is hij veel kleiner, wat weer het gebruikelijke gepeuter oplevert.
Rob

Tja, als je alle vlietguigen van Fokker inmiddels hebt gebouwd, dan moet je wat anders. Ik ben benieuwd of Fokker ook nog een auto, scooter en step heeft gehad ?

René

@ René: Hij heeft ook nog verscheidene een zeilboten gehad, en een tweede mortorjacht, maar dat was nogal conventioneel, en niet zelf ontworpen. En niet te vergeten zijn papieren vliegtuigjes uit zijn HBS tijd in Haarlem.

Bovendien komt er eind dit jaar een kit uit van de Fokker S.13 en na de zomer een van de Fokker Super Universal, dus ook daar is werk aan de winkel.
Verder met de Q.E.D. Eigenlijk was het 0,75 mm plastic te dik. Behalve dat het snijden lastig was, leidt het ook tot grotere maat fouten, de boel moest fors bijgewerkt worden om te passen.
De motorboot ruwbouw is nu klaar. Eerst de schotjes tegen de kiel gelijmd en bodempjes en banken van 0,5 mm plastic er in gelijmd.



Het is wel een klein gevalletje.



Daarna de zijkanten, nu van 0,4 mm styreen gelijmd en het uitstekende plastic weggesneden en geschuurd.





Ik heb inmiddels de onderkant opgevuld met autoplamuur. Voor scratchbouw had dat niet gehoeven, maar de master moeten geen holle ruimte hebben; die barsten gegarandeerd open in het vaccum tijdens het gieten.

Rob

Succes Rob, je hebt weer een bijzonder onderwerp te pakken. Jij zegt dat het allemaal weer klein is maar ik ben van jou ook niets groots gewend .

Dat is eigenlijk niet helemaal waar want de eindresultaten van jou zijn wel altijd groots.

Nu, dat vullen was een groot succes, tenminste de volgende dag. Het styreen was zo soepel geworden dat ik het bootje alle kanten op kon drukken, de plamuur was niet uitgehard. Ik heb geprobeerd het plamuur te verwijderen maar het restant van het bootje was absoluut niet meer buikbaar. Ik heb het bewaard als afschrikwekkend voorbeeld. Ik heb nu een tube Alabastine Autoplamuur in de aanbieding. Maar heel weinig gebruikt .
Dus nu opnieuw. Aanzichten op 0,5 mm styreen geplakt en uitgesneden.



Het opvullen gaat nu met stukjes styreen en eventueel Milliput plamuur. Dat tast het styreen niet aan.



Rob

Elke dag wel een beetje aan het bootje gewerkt. Ik bouw het geleidelijk op vanaf het dek naar beneden, en zoveel mogelijk opvullen met stukjes styreen. De banken, zit gedeelte en rugleuningen, zitten er in.



Gezien van de onderkant:



De vloeren er in gelijmd:



Langzaam opdikken:



Begint ergens op te lijken.



Hierna plamuren met milliput. Dat laat ten minste het plastic met rust.

Rob

Werken met <illipu ziet er eerst altijd walgelijk uit.



Maar na het schuren wordt het meestal beter .
Nog een filmpje met nu meer informatie over het interieur:
https://www.gettyimages.nl/detail/video/montage-antoni-fokkers-yacht-the-qed-experimental-stockvideofootage/659665479
Maar die stalen meubelen ga ik 1:144 denk ik niet maken.

Rob

Het heeft even geduurd, en daar is een reden voor (altijd een smoes, is het niet ). Het kleien met Milliput ging prima, het harden niet zo. Na 48 uur was de boeg nog lekker in te drukken, dus waarschijnlijk had ik de twee componenten niet goed genoeg gekneed. Gelukkig was het met een mesje redelijk gemakkelijk te verwijderen.
Nieuwe Milliput klaargemaakt en wel vijf minuten lang het mensel geplet, gerold, opgevouwen en wat niet meer. Daarna weer de boeg gevuld. En ja, het hielp, dezelfde dag kon het schuren beginnen. Er moesten nog wel de nodige deukjes nabewerkt worden, dat heb ik met Revell Plasto gedaan venwege z'n goede hechting.



Het resultaat:









En na de laatste schuurbeurt:





Vandaag heb ik de kano gemaakt, geheel uit styreen.





En voor het maatgevoel:



Rob

mooi (miniatuur) werk Rob.

Ziet er netjes uit.

Maarten heeft ook aardig wat voortgang geboekt. Eerst twee blokken balsa ruw in vorm gesneden.



Daarna de doorsnede tegen het balsa blok gelijmd.



Het tussendek aangebracht.



En het dek er bovenop gelijmd.



Dan beide kanten stukje bij beetje op maat snijden en schuren met behulp van sjabloontjes gemaakt van de rompdoorsneden.







Een tussenopname.



Verder met de doorsneden.



En het voorlopig eindproduct.





De voorsteven is uit de hand gevormd aan de hand van foto's, want daarvan waren geen doorsneden beschikbaar. De romp wordt nu "beplankt" met 0,5 mm styreen strips. Daarna plamuren, schuren, .....

Rob