Geweldig interessant en historisch onderwerp. Mooie inleiding ook! Een stukje onbekende geschiedenis mooi voor het voetlicht gebracht. Ben heel benieuwd naar welke draai jij er aan gaat geven!

VJ

Dank, nu al voor de aanmoedigingen.

Ik heb net het eerste boek (het oude boek uit 1945/1946) uit. Mijn uitdaging staat echt in het niet met wat deze 'vrijwilligers' hebben moeten doorstaan.

[edit 15-2-2025], nu ik ook het 2e boek uit heb, begrijp ik het iets beter en heb dan ook de vorige tekst iets aangepast, de aangepaste versie staat dan nu hieronder:

Net na vertrek vanuit Zweden (8 maart 1945 vanuit Hässleholm) kwam de opdracht - uit Londen - om alle bussen wit te verven en te voorzien van rode kruizen en Zweeds vlaggen. Bussen die al op de boot stonden van Zweden naar Denemarken (de tunnel/brug was er toen nog niet, die is gebouwd tussen 1993-1999) zijn op de veerboot wit geverfd. Eindbestemming werd Friedriechsruh, het landgoed van de fam. Von Bismarck, nabij Neuengamme. Het doel was de bevrijding van Noorse en Deense burgergevangenen uit concentratiekampen, gevangenissen en tuchthuizen in het Duitse Rijk.

Er werden niet alleen bussen gebruikt, het eerste Zweeds konvooi bestond uit 36 bussen, 19 vrachtauto's, 7 personenauto's, 7 motoren, 1 bergingsauto en 1 onderhoudsauto. De meeste vrijwilligers hadden vrij genomen voor 1 maand, maar het duurde langer. Later sprongen de Denen bij. Om verschil te kunnen zien werden de Deense bussen wit geschilderd met een Deense vlag (bij mijn weten geen rood kruis, maar ben ik niet zeker van). De Denen kwamen op2 april 1945 met 11 bussen, 6 vrachtauto's, 2 personenauto's en 12 ambulances. Een dag later nog eens 22 bussen, 1 vrachtauto, 2 personenauto's, 2 ambulances en 1 motor.

Vanuit Friedrichsruh werden diverse ritten ondernomen om alle Deense en Noorse personen op te halen. Toen het bij de Duitsers bekend werd dat de Zweedse bussen in aantocht waren, zijn diverse kampen nog even 'netjes opgeruimd'. We weten allemaal wel wat daarmee bedoeld werd. De chauffeurs hadden wel een vermoeden, maar kregen later te horen wat er zich in de kampen werkelijk afspeelde. Daarnaast zijn ook diverse vrouwen vervoerd die als medisch-experiment hebben gediend, zo ook een bus vol met zwangere 'Polen', een enkeling hoogzwanger. Tijdens de rit zijn dan ook enkele dames bevallen. De auteur van het boek was in Zweden een advocaat en hem is gevraagd welke nationaliteit de kinderen zouden krijgen: een Pools kind in een Zweeds bus op Duits grondgebied. Hij wilde of kon daar geen antwoord op geven.

Kamp Neunegamme bleek echter 'vol' te geraken. De strenge kampcommandant (Max Pauly) eiste dat 2000 andere gevangenen dan plaats moesten maken. Dat zorgde voor veel verwarring, de (zieke) gevangenen die vervoerd zouden worden met witte bussen hadden hele andere verhalen gehoord: transport naar vrijheid en voedselpakketten). Daar kwam dus niets van terecht. De schrijver van het andere boek (Åke Svensson) schrijft: We konden nu zien hoe de Duitsers hun gevangenen behandelden, het was verschrikkelijk. Deze keer hadden de Duitsers ons toegestaan om in het kamp te komen omdat de meeste gevangenen de afstand van de barakken naar de bussen niet konden lopen.

De terugtocht was ook niet geheel zonder gevaren. De Duitsers hadden ook in de gaten dat als ze hun vervoermiddelen wit zouden verven met een rood kruis, ze ook de dans zouden ontspringen om aangevallen te worden door geallieerde bombardementen of 'Tiefflieger' aanvallen (scheervluchten) van jagers. In die auto's zaten vaak Duitse Generaals of hoog geplaatste officieren. Pas toen de geallieerden hier achter kwamen, werden ook de bussen soms onder vuur genomen, met alle gevolgen van dien. Vaak moest vlak na een bombardement door een stad gereden worden. Er moest dus eerst opgeruimd worden, vaak brandde het rondom nog en lagen de slachtoffers nog op straat. Het moge dan ook duidelijk zijn dat iedereen blij was om weer heelhuids terug te zijn in Zweden.

De persoon die dit alles heeft geregeld en gecoördineerd is graaf Folke Bernadotte. Ook hij heeft vlak na de oorlog een boek geschreven, 'Het einde' en laat ook die op marktplaats staan. De bieding is rond en het boek is onderweg.

In Noorwegen, Zweden en Denemarken wordt nog steeds aandacht geschonken aan deze operatie. In Noorwegen staat een witte bus in het hoofdkwartier van het Noorse Rode Kruis. In Zweden dus in Malmö, het Malmöhüset - die heb ik dus gezien. Het Malmöhüset was de plaats waar ze als eerste heengebracht werden na de overtocht van Kopenhagen naar Malmö. In Denemarken is een witte bus in een barak van kamp Frøslev (grens Denemarken-Duitsland). Deze plaatsen zijn nog steeds een bestemming voor jongeren, die in moderne witte bussen naar de musea gebracht worden.

Mocht iemand meer willen weten over de witte bussen, dan kan ik zeker het boek van Arie Wolfert - Met witte bussen naar de vrijheid aanraden. Het leest vlot weg en er staat een duidelijke chronologische opsomming van feiten over de oorlog in Scandinavië en deze operatie in.

Wat een verhaal, ik kon het ook niet. Met de intro alleen al heb je een schitterende bijdrage aan deze Buddy-build te pakken René!

Ik heb het 2e boek uit (een 3e is onderweg) en ik heb het verhaal in mijn vorige post enigszins aangepast.

Echt een leuke verassende invalshoek, René. Zowel het onderwerp als het modelletje dat uitgangspunt is van je bouw.

Ik heb ondertussen ook het 3e boek gelezen. In dit geval 'Het einde' van Folke Bernadotte uit 1945.

Dit boek is zo boeiend niet als beide andere boeken. Dit boek ging meer over het overleg tussen hem en de Duitsers. Het transport gedeelte wordt maar heel even aangehaald. Het heeft even geduurd voordat de Duitsers overstag gingen en instemden met deze actie.


https://nl.wikipedia.org/wiki/Folke_Bernadotte


Nog even en dan kunnen we los.

Ik kom hier nog even op terug:


Dat de voertuigen etc. van de Verenigde Naties wit waren wist ik. Dat dit de aanzet daarvoor was wist ik dan weer niet.

Vanmorgen, op het RTL4 nieuws viel mijn oog ineens op....















Dat maakt het wel heel actueel nu.

Inderdaad ja. Witte bussen. Zeker actueel.

Nou, zo'n Toyotamodel zou toch wel op te scharrelen moeten zijn

kuch... Meng ... such;-)