Op de ESM werd ik door Erwin Stam verrast met een kitje van de F.K.3 Little Ack, ontworpen door Frits Koolhoven, toen hij voor Armstrong Whitworth werkte. Eerst maar de gebruikelijke historische achtergrond.
De F.K.3 was het eerste sucesvolle ontwerp van Koolhoven en begon als een private venture van de fabriek, omdat Koolhoven van mening was dat hij een makkelijker te produceren vliegtuig kon ontwerpen dan de standaard verkenner/trainer van de Engelse luchtmacht, de Royal Aircraft Factory BE2c. Dat was de F.K.2, die al nadat 7 exemplaren waren afgeleverd vervangen werd door een verbeterde versie, de F.K.3.



Die vloog voor het eerst in augustus 1915 en er werden 344 stuks van gebouwd. De tweepersoons F.K.3 was een houten tweedekker met acht vleugelstijlen. Beide vleugels hadden een V-stelling en waren voorzen van rolroeren. De piloot zat voorin, de waarnemer daarachter en de cockpits waren niet gescheiden. Het obderstel was geveerd met oleo dempers en in het midden zat een ski om over de kop slaan te voorkomen. Het boekje van Bruce heeft een aardig plaatje van de jhouten romp constructie. Ook staat er een nuttige tabel in van de complexe verspanning.



De waarnemer had wat primitieve hulpmiddelen om het vliegtuig eventueel te besturen. De motorwas een 90 pk RAF 1a luchtgehoelde V6, die een vierbladige schroef aandreef. Het vliegtuig is hoofdzakelijk gebruikt voor training, maar werd in de Balkan behalve als verkenner zelfs ook gebruikt als jager.

Nuttige referenties zijn:

1. J.M. Bruce, Windsock Mini Datafile 13, AW FK.3 (Little Ack), ISBN 1 902207 08 4, Albatros Productions Ltd., Berkhamstead, UK, 1998
2. O. Tapper, Armstrong Whitworth Aircraft since 1913, pp.6-7, 9, 52-58, ISBN 0 370 10004 2, Putnam, London, 1973
3. D. Top, Frits Koolhoven en zijn Vliegtuigproduktie, p. 23, 1996
4. T. Wesselink & T. Postma, Koolhoven, Nederlands vliegtuigbouwer in de schaduw van Fokker, pp. 15, 17-18, ISBN 90 228 3890 0, 1981
5. T. Wesselink, Koolhoven Vliegtuigen, pp. 21-26, ISBN 978 90 818510 2 2, Dutch Aviation Publications/Theo Wesse-link, 2012
6. S. van der Zee, Vergeten legende, Frits Koolhoven 1886-1946, pp. 34-35, ISBN 90-234-7057-5, 2001

Dan de kit. Het spul zit in een stevig, klein doosje.



Alle onderdelen zijn apart verpakt in plastic zakjes en de inhoud is daarbij vermeld. Er is een stukje transparant plastic waarop de windschermen zijn gedrukt en decals om twee verschiilende toestellen uit te beelden.



Het instructieboekje toont in 31 stappen hoe het model gebouwd moet worden.





Daarbij wordt duidelijk aangegeven hoe de diverse onderdelen uitgelijnd moeten worden. Ook het schiderschema is goed gedocumenteerd.



De onderdelen zelf zijn goed gedetailleerd en erg mooi geprint; er is nauwelijks enige oppervalkte ruwheid aanwezig.



Sommige inderdelen zijn zelfs dunner dan met stryreen mogelijk is. Ik heb maar een onderdeeltje in mijn kit gevonden, wat enigzins beschadigd was (geen wonder bij deze kleine details).
Ik ga de tekening in het boekje van Bruce gebruiken als mijn primaire referentie.



Tot zover. Als de De Schelde S.20 af is, ga ik met de bouw beginnen.

Rob

Wat voor materiaal is dit nou Rob?

Weet ik niet, maar de "gebruiksaanwijzing" is hetzelfde als voor polyurethaan resin (lijmen met secondelijm of epoxy lijm, masker bij schuren, voorzichtig met snijden, want het is bros). Ik zal ze eens vragen wt voor hars het is.
Rob

Toch wel de toekomst denk ik, dat 3D printen. Eduard heeft een groot deel van de Brassin sets nu als 3D prints. Interessant project. Gaan we weer volgen. Veel plezier

Ik heb in het verleden e.e.a. laten printen, en dezelfde vraag gesteld. De MSDS werd er bij gehaald, en daarin stond methylmethacrylaat als hoofdingredient. Als dat polymeriseert krijg je polymethylmethacrylaat, ofwel PMMA, ofwel acrylhars.

Rob

Leuk kitje. Mooi dat door 3d printen nu allerlei minder bekende onderwerpen aandacht krijgen.
Ik zie het echt als een aanvulling op de hobby.

Zondag dit kitje even in het echt mogen bekijken en het ziet er heel fijntjes uit. Nog even dan is de 3D-printtechniek voor de nichemodellen heel gangbaar en kunnen we afscheid gaan nemen van de gegoten resinmodellen. Wie bouwt hier eigenlijk nog vacuforms?

@ Markie: De hars is https://www.anycubic.com/collections/colored-uv-resin/products/colored-uv-resin-0-5-kg. Info van Erwin Stam.
Rob

Ik bouw nog graag vacuforms. Lekker dunne wandjes om mooie interieurtjes in te scratchen, deurtjes te openen om het te laten zien en stuurvlakken zijn makkelijk uit te snijden. Ik heb daar lol in Ging het daar niet om in de modelBOUW?

Na een kleine maand weer wat verder gekomen met de F.K.3. Ik heb twee foto's van de originele "Australische" F.K.3's gevonden en een bouwverslag van begin dit jaar op Britmodeller (https://www.britmodeller.com/forums/index.php?/topic/235104706-armstrong-whitworth-fk3-3d-printed-australian-flying-corps/).





Bij nadere inspectie van de vleugels vond ik toch dat de 3D sporen van het productieproces te veel te zien waren en dat de vleugelribben te geprononceerd waren. Dus heb ik de ribben wat afgeschuurd, vooral bij de vleugelvoor- en achterrand en tussen de ribben het vlegeloppervlak vlakgeschuurd tot ik geen patroon meer kon zien. Vervolgens heb ik een poging gedaan om de rolroeren los te maken met mijn gebruikelijke methode: de scharnierlijn uitdiepen met een panel scriber en het laatste stukje met een mes. Aan dat laatste ben ik niet toegekomen, want bij deze operatie bleek het karakter van de hars. Die is hard (op zich geen probleem, alleen duurt het iets langer), maar niet erg flexibel en vooral erg bros. Gevolg was dat het eerste rolroer spontaan doormidden brak, toen ik nog niet eens halverwege was. Ook bleek dat de scharnierlijn aan onder- en bovenkant van de vleugel niet op dezelfde plaats zat. Dus het stuk roelroer weer vastgelijmd aan de vleugel.
Verder had ik bij het schuren al gezien dat vooral aan de onderkant van de vleugels "luchtbelletjes" zaten. Ik weet niet hoe die bij het 3D productieproces kunnen ontstaan, maar ze waren in ieder geval te groot om zomaar te laten. Dus maar weer de Revell Plasto gepakt en de vleugels een schoonheidsbehandeling gegeven.



Ik had ook de bovenvleugel al van twee 0,5 mm messing pennetjes voorzien om de verbinding met het vleugelmiddelstuk wat steviger te maken. Na het schuren zagen de vleugels er weer netjes uit.



Ik ga de spandraden weer aanbrengen op mijn gebruikelijke manier: gaatjes door de vleugel boren en het vissnoer aan de andere kant van de vleugel vast lijmen. Dus met behulp van een tabel en schets in het boekje van Bruce de plaatsen van de gaatjes aangegeven.





Voor de spandraden van het vleugelmiddenstuk is de foto op de kaft van het boekje van Bruce nuttig.



Samen met de 4 gaatjes van de staartvlakken tel ik 60 gaatjes, dus wel even werk. Een dat is zonder de gaatjes voor de stuurkabels, die op zich ook weer redelijk gecompliceerd zijn.
De staartvlakken heb ik wel losgemaakt, die waren met een scheermeszaagje redelijk eenvoudig los te zagen.



Wel nog een schok gehad. Toen ik het richtingsroer bijna los had, knapte het af en sprong weg. Na veel zoeken vond ik het een meter verderop op de vloer tussen wat spullen die daar stonden. Zucht van verlichting .....

Rob