King One- ’s Werelds eerste jettrainer
Het prototype van de Fokker S-14 Machtrainer in 1:72.

Na een periode waarin ik heel weinig aan bouwen ben toegekomen, heb ik nu de gelegenheid weer eens een brouwverslag op te tuigen.
Met alleen een beetje cockpitspotten kom je niet weg hier op het forum .
De Fokker S-14 van Bert uit de Fokker groepsbouw heeft mijn belangstelling voor deze kist aangewakkerd en ik wilde graag ervaring opdoen met een resinkit.
De CMR- uitgave van de Fokker S-14 leek mij een goede keus (met de nadruk op leek ).
Als gebruikelijk beginnen we met een stukkie intro. Ik vind het zelf altijd interessant om wat achtergrondinformatie over het onderwerp te lezen.


Aanrader!


Historie:
In de opbouwperiode direct na de oorlog lagen de activiteiten van Fokker voornamelijk bij contractwerk en licentiebouw.
Als opvolger van de TigerMoth ontwierp Fokker de S-11 voor de elementaire vliegopleiding. In 1946 ontstond al het idee voor een trainer met straalmotor dat
na een lang traject van voorontwerpen in 1948 werd omgezet in de bouw van een prototype uitgerust met een RollsRoyce Derwent V straalmotor.
Opvallend kenmerk van het nieuwe toestel was de rechte vleugel waaraan het later de bijnaam ”De Plank” aan overhield en de voor die tijd ongebruikelijke indeling van
de cockpit waarbij leerling en instructeur naast elkaar zitten.
De eerste vlucht van constructienummer 6289 geregistreerd als K-1 was op 19 mei 1951 uitgevoerd door Gerben Sonderman.
Na de nodige problemen met het landingsgestel en diverse andere modificaties werd het toestel in 1953 uitgerust met een RR Nene straalmotor hetgeen ook een
aanpassing van het rompachterdeel tot gevolg had. Andere opvallende veranderingen waren de geperforeerde luchtremkleppen en de grote pitotbuis op de neus.
Verder werd op verzoek van de Klu een wapenbak voor twee Hispano 20mm kanonnen getest die onder de romp kon worden gehangen.


bron: Salto Mortale, Fokker in bedrijf 1911-1996

Fokker had over internationale belangstelling niet te klagen. Vele bekende testpiloten vlogen de S-14 en waren positief over de eigenschappen als trainer.
De Amerikaanse fabrikant Fairchild wilde het toestel in licentie gaan bouwen. Een aantal gebeurtenissen gooiden echter roet in het eten: de USAF koos voor
de lichtere Cessna T-37 als basictrainer, de Navy wenste een andere motor en de tragische crash van Sonderman tijdens een demo in de USA op 20 oktober 1955.
Ondanks de inspanningen van Fokker en Fairchild koos de USN uiteindelijk voor de Rockwell T-2 Buckeye. Ook in Europa viel het niet mee en moest het toestel opboksen
tegen de T-33 en Fouga Magister. Pogingen om in Brazilie in navolging van de S-11 de S-14 te gaan bouwen strandden door moeizame samenwerking.

Uiteindelijk bestelde alleen de Nederlandse luchtmacht twintig stuks Fokker-S-14 Machtrainers welke van 1955 tot 1967 zonder al teveel spektakel operationeel gebruikt zijn als L-1 t/m L20.
De Klu toestellen waren voorzien van de Derwent VIII motor net als de Meteor, hetgeen de prestaties beperkte.
Plannen om er nog veertig bij te kopen gingen niet door mede vanwege het beschikbaar komen van de nodige T-33’s.


Het "vroege" schema


De K-1 vloog tot 1956 bij Fokker en is daarna overgedragen aan het NLL en werd geregistreerd als PH-XIV. Daar heeft het toestel tot 1966 als snel onderzoeksvliegtuig
dienst gedaan. Momenteel is het te zien in het Aviodrome.
In totaal zijn er 21 stuks van de Machtrainer gebouwd.


Het model:



Merk: CMR, Czech Master Resin (nr.50048)
Schaal: 1:72
Prijs: ca. 32 euro
Schaalnauwkeurigheid: goed, ik heb ergens gelezen dat de romp iets te kort is.
Gelijkenis t.o.v. origineel: prima
Decals: goede kwaliteit, scherp gedrukt, wel wat dun en daardoor mogelijk kwetsbaar.
Versies: KLu, 5 stuks
Extra’s: er zijn twee vacuform cockpitkappen en een losse gunpack bijgeleverd. De drie speedbrakes zijn van het geperforeerde type en kunnen opengezet worden.






Dry-fit


Verbeterpunten:
Paneellijnen wat te zwaar aangezet. Paneellijnen op romphelften corresponderen niet waardoor eigenlijk de hele handel opnieuw ingegraveerd moet worden.
Interieur lijkt kaal door ruime cockpit
Neuswielpoot lijkt niet, neuswieldeur te breed
Diameter van alle wielen veel te groot, daardoor krijgt het model mogelijk de verkeerde “sit”, de romprug ligt vrijwel horizontaal als de kist op zijn pootjes staat.
Wielkasten en deuren zijn nogal kaal. In het echt zit er al niet veel in maar gezien de gedetailleerde aftermarketsetjes van tegenwoordig had dit hier ook wel beter gekund.

Ach, laten we vooral blij zijn met dit model. Het is verder van goede gelijkenis en er valt zeker een fraaie S-14 van te maken. En dat gaan we doen!

Groeten,
Paul

Goh Paul, wat een prachtig onderwerp heb je gekozen. Veel plezier ermee en laat eens wat moois zien.

Mooie kist, toen ik bij Fokker werkte lag er altijd een canopy van een S-14 achter de assemblagehal op een stuk gras, ik vond het altijd zonde dat zo`n zeldzaam onderdeel gewoon in weer en wind buiten lag


Succes in ieder geval met je project.




Karel

Klinkt als een hele uitdaging. Uiteraard wist je al dat er in het Aviodrome ook ééntje staat!?

Paneellijnen op de verkeerde plaats? Ga je ze dan eerst dichtplamuren oid en dan nieuwe ingraveren?

Ook ik wens je suc6 met dit project.

René

Goh, wat komt deze mij bekend voor! Ik ben in het bezit van de eerste release van deze kit die ik destijds nog uit Vroomshoop heb laten komen. Die release had nog niet de separate speedbrakes, maar is voor de rest identiek zo te zien. Er is plek zat in de cockpit en jij hebt kunde genoeg om hier wat fraais van de maken dus leef je uit.

De luchtinlaat kan je nog wat dieper uitboren, en let vooral op de passing van de ring op de neus en de 'splitter'. Ik meen mij te herinneren dat deze niet echt lekker pasten. Daarbij heb ik er voor gekozen om eerst metalen paspennetjes aan te brengen op de vleugels zodat deze steviger bij de vleugelwortels bevestigd konden worden.

Afgezien van het feit de de wielen nogal fors uitvallen zijn deze ook nogal karig gedetailleerd. Da's ook nog een leuk klusje. Ander puntje van kritiek is de vormgeving van de staart. Romp en staartvlak zouden vloeiend in elkaar moeten overlopen en dat is bij deze kit niet het geval:

Als je ervoor zou kiezen om de S-14 in de eerste livery te maken (met gele banden) dan valt deze 'fout' behoorlijk op (zie jouw bijgevoegde foto van de L-3). De uitvoering met day glo vlakken of de K-1 met donkere bovenkant zal dit wat kunnen verdoezelen.

Uiteindelijk heb ik onlangs besloten mijn S-14 als PH-XIV neer te gaan zetten...staat wel mooi naast de nog af te bouwen PH-NLH en eveneens nog af te bouwen K-3001 dunkt mij.

Met andere woorden: omdat die van mij nog lang niet af is mag ik hier wel zeggen: 'ik volg deze'

Succes met de bouw en cheers,

Peter

Zo ik het zie, zitten de paneellijnen wel juist maar als je de linker- en rechterromphelft tegen elkaar houdt, ontmoeten ze elkaar niet op hetzelfde punt.
Wil je links en rechts met elkaar verbinden dan zouden de paneellijnen schuin over de boven- en onderzijde van de romp lopen en dat is ronduit storend. Dat wordt dus inderdaad plamuren en weer graveren.



Bedankt voor de tips, Peter. Dit is mijn eerste full-resinmodel. Ik heb voor de S-14 gekozen omdat dit een “straight-forward” model.
Een goed model om mee te beginnen en wat ervaring op te doen die goed van pas komt bij toekomstige projecten als de Fokker C.Vd en de Koolhoven Fk-56, resinkits die beiden hoog op mijn bouwwensenlijstje staan.
Eigenlijk moet dit model het hebben van de kleine extra’s want de S-14 is qua uiterlijk een heel basic vliegtuigontwerp met zijn buisvormige romp en rechte vleugels.
Daarom heb ik gekozen voor de uitvoering als prototype in een “striking” schema van polished aluminium en Royal Blue met gele bies.
Een prachtige uitdaging om aan te gaan met mijn nieuwe airbrush!




Om het speelgoedachtige nog meer kwijt te raken ben ik van plan het cockpitinterieur wat meer aandacht te schenken en wordt de canopy in geopende stand gezet.
Ook de drie speedbrakes worden in geopende stand getoond om het geheel wat meer dynamiek te geven.


Ik heb eerst de romphelften vlak geschuurd en ben toen door dry-fitten gaan uitvogelen hoe de paneellijnen het beste matchen


Om ge-emmer met prikkertjes met secondenlijm te voorkomen gaan we deze applicatiehulpjes gebruiken
(bedankt voor de tip, Shake)

De romphelften worden met tape tegen elkaar gehouden en vervolgens voorzien van lijm. Eigenlijk is het slimmer om dit met een andere lijmsoort te doen die
een langere open tijd heeft b.v. twee-componistenlijm. Dit geeft wat meer tijd om correcties uit te voeren.



Door het uitlijnen van de romphelften op basis van de paneellijnen manifesteert zich een lengte verschil aan de voorzijde

Het verschil wordt opgelost door een halvemaan van plasticard tegen de kortste helft te lijmen. Hiermee is meteen het euvel van de te korte romp opgelost.
aansluitend daarop is de luchtinlaat met een freesje rondgemaakt aan de binnenzijde.

In dit stadium zijn de cockpitvloer en achterwand nog niet aangebracht. Na de dry-fit leek dit mij handiger dit achteraf te doen,
mede om zo eerst even te kunnen bepalen hoeveel lood er onzichtbaar weggewerkt kan worden.
De S-14 is nogal een aardige klomp resin dus er zijn wel wat grammetjes nodig om te voorkomen dat ie op zijn achterste benen gaat staan.


Groeten,
Paul

Oh ja...dat had ik nog vergeten te melden: prop 'm maar goed vol! Ik heb voor het IP geen millimeter onbenut gelaten en tevens in de ruimte achter de cockpit (maar voor de positie van het MLG) ook nog een prop lood geplaatst. Nu ik jouw romphelften nog eens goed bekijk lijkt het wel of CMK wat zuiniger omgaat met hars. Als ik het mij goed herinner was de eerste uitvoering veel massiever. Derhalve zou het zo maar kunnen dat je wat minder lood nodig hebt dan ik destijds.

Cheers, Peter

De cockpit voorzien van de bijgeleverde vloer en achterwand en daarna uitgebreid met zijconsoles en een kattebak.
Onder de vloer is al vast wat lood geplaatst:


De details zijn een beetje afgekeken van de S-14 van Bert:


De stoeltjes vind ik toch wat spaarzaam gedetailleerd en ze zijn wat te breed:


Hmmm, nog maar 'ns even gaan kijken in de sparesbox:


En jawel, met een paar knappe zetels van Aeroclub ziet het er een stuk beter uit. Bovendien is een beetje extra gewicht ook welkom:


Voor de interieurdetails zijn weer de gebruikelijke ingrediënten toegepast: plasticard, sprue, fotonegatief en ijzerdraad:


Groeten,
Paul

Leuk gedaan hoor. Kijk met een scheef(l) oog even mee ivm met mijn S-12.

René

Ziet er al goed uit, vooral de aanpassingen in de cockpit zijn erg fraai. Heb je eraan gedacht de canopy te passen? Zo te zien zijn de (overigens mooi gedetailleerde) Aeroclub stoelen hoger dan de CMR exemplaren.
Voor de resin kits heb ik gisteren deze lijm gekocht:



5 minuten verwerkbaar, 20 minuten droogtijd en na 1 uur volledig uitgehard, dat geeft tenminste nog wat ruimte voor correctie. Nog niet uitgeprobeerd, de D-VII staat als proefkonijn op de nominatie.
Heb je trouwens Edwins boek al gezien? Als je het nog niet hebt zal ik het maandag meenemen.

Gr. Sjaak